Bina Avtomatika Sistemləri – BAS
Binaların avtomatlaşdırması üzrə işlərin icrasını
aşağıdakı şəkildə təsnif etmək olar: yüksəkmərtəbəli müasir binalarda və
ya kiçik təmtəraqlı villalarda elektrik sisteminin avtomatlaşdırması üçün
aparat və proqram təminatının həyata keçirilməsi.
Bu işin ümumi strukturuna üç səviyyə üzrə baxıla
bilər. Ən alt səviyyədə fiziki avadanlıqla elektrikə nəzarət olunması və onun
ölçülməsini təmin edən “Standart avadanlıq” uyğunluğu. İdarəetmə
elementlərinin nümunələri kimi “mühərrikin qapağı”, “mühərrikin dempferi”ni
qeyd etmək olar ki, bunlar analoq siqnalının köməyi ilə idarə edilir.
“Temperatur tənzimləyicisi”, “rütubət tənzimləyicisi”, “təzyiq tənzimləyicisi”,
“işığın səviyyəsinin tənzimləyicisi” isə analoq giriş siqnallarının tətbiq
olunması ilə idarə edilir.
Avadanlığın ikinci səviyyəsində elektrik siqnallarına
informasiyanı köçürməyə kömək etmək üçün “giriş-çıxışın modulları”
bölməsi daxil edilib. Nəzarət cihazlarında giriş-çıxış məlumatları “Analoq və
rəqəmli” formatlarında iki qrupa ayrılır.
Məsələn, ventilyasiya kanalında hava təzyiqinin
olub-olmamasını ölçərkən təzyiqin düşmə relesində 1 göstərilirsə demək ki,
təyziq var. 0 göstərdiyi halda isə yoxdur. Ventilyasiya kanalında təzyiqin
düşməsinin ölçüsü üçün statik havadan fərqli olaraq “təzyiqin düşməsinin
tənzimləyicisi” dəqiqə fərqini və hava haqqında kanalın iki nöqtəsinin
ölçülərini PA kimi ölçür.
Beləliklə, analoq siqnalların diapazonları fasiləsiz
qiymətləndirmə aparırlar. “Giriş-çıxışın modulları” siqnallarının müxtəlif
tiplərini avadanlıqda hazırlayaraq onlara dair informasiya mübadiləsini
aparmaq üçün istifadə edilir. Standart avadanlıq və birləşmələr hər qurğu üçün
fiziki olaraq ayrı elektrik kabelləriylə yerinə yetirilir. Hər modul bir
cihaz üçün istifadə olunduğu kimi, bir modula da birdən artıq cihazın qoşulması
mümkün olan modelləri də vat.
Üçüncü səviyyədə nəzarət cihazı yerləşdirilir. Bu,
“Giriş-çıxış modulları” ilə vahid məlumat mübadiləsi protokolu yaradaraq
informasiya mübadiləsini həyata keçirir, qısa müddətdə alınmış məlumatı analiz
edir bə əvvəlcədən pöroqramlaşdırılmış şəkildə ötürür.